Waarom word ik niet zwanger?

Zo zijn er dus verschillende redenen waarom je niet (snel) zwanger wordt.

– Hormonale verstoringen.
– Leefstijl problemen.
– Ziektes en aandoeningen.
– Verklevingen.

We zullen de bovenstaande onderwerpen één voor één doorlopen in dit blog. Hierdoor hopen we dat je een mogelijke oorzaak vind op de vraag “waarom word ik niet zwanger?”.

1) Word ik niet zwanger door hormonale verstoringen?:

Wat zijn hormonen en hoe kunnen ze het niet zwanger worden beïnvloeden?
Hormonen zijn stoffen in je lichaam die allerlei functies hebben. Ze worden door verschillende organen gemaakt. Vervolgens worden ze aan het bloed afgegeven zodat de hormonen op de juiste plaats terecht komen. Als ze eenmaal op de juiste plaats terecht zijn gekomen passen ze als een sleutel in het slot en worden er allerlei acties in gang gezet.

Wat doen hormonen precies?

Hormonen hebben allerlei verschillende functies. Zo ken je vast wel Adrenaline. Dat is een hormoon dat vrij komt op het moment dat je in bijvoorbeeld een stressvolle situatie komt. Denk aan een achtbaan, ongeval of iets anders heel spannends. Je wordt er (tijdelijk) alerter van, krijgt energie, kracht en uithoudingsvermogen. Door adrenaline kun je bijvoorbeeld nadat jee flink met je fiets gevallen bent toch nog naar huis fietsen zonder al te veel pijn. Na enige tijd, als het “gevaar” geweken is zal de adrenaline pomp uitgezet worden en wordt je weer rustiger. En dan komt dus ook pas die pijn door het vallen met de fiets.
Om zwanger te worden zijn er ook verschillende hormonen nodig. Deze worden gemaakt in onder andere de eierstokken, schildklier, bijnieren en hypofyse. De hypofyse is de grote baas (terwijl die maar zo groot is als een erwt). De hypofyse controleert de andere organen als het ware.

De belangrijkste hormonen die je nodig hebt om zwanger te worden zijn:
– Follikel Stimulerend Hormoon (FSH)
– Luteïniserend Hormoon (LH)

Deze hormonen worden via het bloed naar de eierstokken vervoerd en zorgen daar voor de rijping en het springen van de eicel.

Als je hormonen uit balans zijn.

Deze hormonen kunnen gemeten worden via een bloedonderzoek. Ideaal moet dit gebeuren op de derde dag van je cyclus, dan zijn de waarden het best te meten. Als deze waarden afwijkend zijn (te laag) dan kan dit behandeld worden door middel van medicatie. De hypofyse (de grote baas dus) maakt deze hormonen aan.

Nu is het belangrijk om te weten dat de hypofyse samenwerkt met de eierstokken en schildklier. Als een of beide organen niet optimaal werken dan kan het dus zijn dat de hypofyse een verkeerd signaal krijgt en dus onvoldoende LH en FSH maakt. LH en FSH hebben een belangrijke functie bij de eierstokken. Zij reguleren je cyclus. Deze 2 hormonen hebben dus een grote invloed op de productie van je hormonen.
Als je eierstokken niet goed kunnen werken, worden er verkeerde signalen afgegeven aan de grote baas, je hypofyse. Dit heeft daardoor een directe invloed op de productie van LH en FSH. Eén van de redenen waarom de eierstokken niet goed zouden kunnen werken is verklevingen. Hier komen we later op terug.

2) Word ik niet zwanger door mijn leefstijl?:

Wat is leefstijl en hoe heeft dit invloed op het feit dat je nog niet zwanger bent?
“Onder ‘leefstijl’ verstaan we gedrag waarvoor een relatie met goede gezondheid of met gezondheidsproblemen is vastgesteld.” (bron: https://www.rivm.nl/leefstijlmonitor).

Leefstijl houdt dus eigenlijk in; Hoe leef jij? Wat eet je en wat drink je? Sport je? Doe je dingen die als gezond of als ongezond worden gezien?
Leefstijl is in de huidige tijd een hot item. We kunnen zeggen dat een groot deel van de mensen in Nederland niet de meest gezonde leefstijl er op nahouden. Denk aan alcohol gebruik, roken, overgewicht, weinig beweging etc.

Leefstijl en je vruchtbaarheid.

Alle leefstijlfactoren hebben invloed op ons lichaam en het functioneren ervan. Het kan ervoor zorgen dat gewrichten en andere weefsels zwaarder belast worden dan dat ze aankunnen. Hierdoor ontstaan ontstekingen. Die moeten vervolgens weer opgelost worden door je lichaam. Als je lichaam daar niet de juiste voedingsstoffen voor heeft dan kan het lang(er) duren voordat het hersteld. Soms duurt het herstel van die ontstekingen ook langer omdat de voedingsstoffen voor andere processen in je lichaam nodig zijn. Je bent dan een groot-verbruiker en er is dus gewoonweg niet genoeg over om ook nog te herstellen. In het slechtste geval, als je helemaal geen goede voedingsstoffen binnen krijgt dan is je lichaam niet in staat om te herstellen van de ontstekingen.

Een ongezonde leefstijl zorgt dus voor ontstekingen in je lijf.

Je darmen zijn erg belangrijk als het gaat over leefstijl en vruchtbaarheid.
Je darmen zijn heel gevoelig als het gaat over de vertering. Ze kunnen daarom ook makkelijk geïrriteerd raken door wat we eten en drinken. Deze irritaties kunnen overgaan in ontstekingen. Omdat je lichaam de ontstekingen het liefst zo klein mogelijk houdt en het zo snel mogelijk wil repareren zal je lichaam ervoor zorgen dat er een beschermlaagje om de ontsteking komt te liggen. Soms gaat dat heel goed, maar vaak geeft dat verklevingen. Hierdoor gaan je darmen minder goed functioneren waardoor het voor je lichaam lastiger is om voedingsstoffen goed op te nemen. En we hebben net gezien dat die voedingsstoffen juist belangrijk zijn om goed te herstellen. Het zorgt dus voor een vicieuze cirkel!

Maar wist je dat je hormonale organen (hypofyse, eierstokken, schildklier) ook afhankelijk zijn van die voedingsstoffen? Ze hebben deze stoffen nodig om goed te functioneren.
Hier ontstaat dus een probleem: als je onvoldoende stoffen opneemt omdat je darmen niet optimaal werken dan kunnen er ook onvoldoende hormonen aangemaakt worden. Dit kan er dan weer voor zorgen dat je niet zwanger wordt.
Maar hoe zorg je dan voor de juiste hoeveelheid voedingsstoffen zodat je lichaam kan herstellen en de hormonen aan kan maken die nodig zijn?

De belangrijkste factoren van een gezonde leefstijl.

In het kort, een gezonde leefstijl bevat de volgende punten:
– Eet zo gezond mogelijk (veel groente, water en fruit).
– Beweeg 2-3x per week minimaal 1 uur per dag intensief.
– Gebruik geen alcohol, niet roken en geen drugs.
– Zorg voor voldoende rust (slaap 8 uur per dag).
– Zorg ervoor dat je darmen goed kunnen functioneren (door massage).

3. Ziektes en aandoeningen:

Er zijn verschillende ziektes en aandoeningen die ervoor kunnen zorgen dat je nog niet zwanger bent.

Het zou te veel zijn om ze hier allemaal te noemen. Enkele van de meeste bekende ziektes en aandoeningen met betrekking tot het zwanger worden zijn:

1. PCOS
2. Endometriose
3. Asherman syndroom
4. Overgewicht / obesitas
5. Verklevingen en littekenweefsel

1. Wat is PCOS (Polycysteus-ovariumsyndroom)?

PCOS is een hormonale verstoring waardoor er te veel testosteron wordt aangemaakt in de eierstokken en er cystes ontstaan. Doordat er te veel testosteron wordt aangemaakt wordt de natuurlijke cyclus verstoord. Er zullen geen of minder eicellen rijpen en dus ook niet springen.
Symptomen die voorkomen bij PCOS:
– Bij PCOS is er sprake van meerdere cysten in één of beide eierstokken
– Er is geen of minder vaak een eisprong, vaak onregelmatig.
– De eierstokken maken te veel mannelijke hormonen aan (testosteron). Hierdoor kun je last hebben van overbeharing volgens een mannelijk patroon. Dus haar in je gezicht, op je onderarmen of in een streep onder je navel. Ook kun je last hebben van acné.

2. Wat is endometriose?

Bij Endometriose zit er een soort baarmoederslijmvlies buiten de baarmoeder. Dit kan op de eierstokken, eileiders of direct rondom de baarmoeder zijn. Maar het komt ook wel voor dat het verderop in de buikholte zit, meer richting de darmen. Op het moment dat je ongesteld wordt gaat dit slijmvlies buiten de baarmoeder ontsteken wat pijnklachten en verklevingen veroorzaakt.

Symptomen die voorkomen bij endometriose:
– Pijn (toename) op het moment dat je menstrueert. Dit komt omdat er ontstekingen ontstaan op de plekken van het baarmoederslijmvlies buiten de baarmoeder.
– Verminderde vruchtbaarheid
– Pijn bij het vrijen
– (Chronische) buikpijn
– Darmproblemen
– Er zijn verklevingen aanwezig in de bekken- en buikregio.

3. Wat is het Ashersman syndroom?

Bij het Asherman syndroom zijn er verklevingen / littekens in de baarmoederwand. Hierdoor plakken de wanden als het ware aan elkaar en kan je baarmoeder minder goed functioneren. Hormonaal gezien is er dan vaak niets mis, maar het baarmoederslijmvlies wordt ongevoelig voor die hormonen. Daardoor ontwikkelt het baarmoederslijmvlies niet goed waardoor het moeilijker kan zijn om zwanger te worden. Het bevruchte eitje moet zich namelijk kunnen innestelen in de baarmoederwand (met het slijmvlies). Als het slijmvlies te dun is kan het eitje zich niet goed nestelen.
Symptomen bij Asherman syndroom:
– Pijn laag in de buik (blaas- en baarmoederregio)
– Bruine afscheiding
– Weinig tot geen bloedverlies/menstruatie.

4. Overgewicht / obesitas en vruchtbaarheid.

Overgewicht / obesitas is een veel voorkomend probleem in de hele wereld. Als gevolg van het toegenomen ongezondere eten, minder beweging, meer stress etc. neemt het gewicht van de bevolking toe. Dit heeft algemeen gezien grote gevolgen voor de gezondheid van de mens maar ook voor de vruchtbaarheid. We leggen je graag uit hoe dat zit.

Als je een te hoog vetpercentage hebt, geeft het hormonale verstoringen en zorgt het voor (chronische) ontstekingen in je lijf. Je vetcellen maken ook oestrogenen aan. Ze zijn misschien niet de belangrijkste plek voor de aanmaak van oestrogenen, maar ze kunnen wel de balans tussen je oestrogenen en je progesteron verstoren. En laten deze 2 hormonen nou juist belangrijk zijn voor je menstruatiecyclus. Ook zie je vaak dat PCOS voorkomt bij mensen met overgewicht.
Een te hoog vetpercentage geeft ook ontstekingen in je lichaam. Door deze ontstekingen ontstaan er onder andere verklevingen tussen je darmen, in je buik en andere plaatsen waar veel vet opgeslagen is. Deze ontstekingen kosten het lijf weer continu energie om te herstellen, energie die je eigenlijk zou willen gebruiken om zwanger te worden.

4. Word ik niet zwanger door verklevingen? Wat zijn verklevingen?

Verklevingen zijn (bindweefsel)verbindingen tussen organen en andere weefsels die er niet horen. Deze verbindingen zijn zelden zichtbaar met bijvoorbeeld een echo of MRI. Het moeten echt grote dikke kabels zijn (denk aan een dik rietje) voordat ze zichtbaar worden op een echo of MRI.

Veel vrouwen kennen wel de verklevingen die worden veroorzaakt door endometriose. Maar er zijn nog veel meer oorzaken waardoor verklevingen kunnen ontstaan. Enkele veelvoorkomende oorzaken zijn:

– Trauma’s en ongevallen, denk ook aan eenvoudigere dingen zoals van de trap vallen of uitglijden over herfstbladeren.
– Eenzijdige (en/of verkeerde) houdingen
– Ontstekingen in het lichaam (die kunnen bijvoorbeeld ontstaan door een ongezonde leefstijl)
– Operaties
– Verschillende ziektes en aandoeningen (PCOS, endometriose)
– Overmatig sporten met onvoldoende rust tussendoor

Hoe verklevingen ontstaan.

Op het moment dat er schade ontstaat in je lichaam maakt je lijf daar automatisch een ontsteking aan. Door de ontsteking wordt er vocht aangevoerd waar de herstelstoffen in zitten. Je lijf gaat nu heel ingenieus aan de slag om het beschadigde deel te herstellen. Om te kunnen herstellen moet er extra bindweefsel (oftewel extra cellen) aangelegd worden. Bijvoorbeeld om de huid te herstellen als er een snee in is gekomen, maar ook aan de binnenkant van je organen om een paar beschadigde cellen te kunnen vervangen voor goed werkende cellen.

Om ervoor te zorgen dat het allemaal goed dicht gemaakt kan worden word er altijd een klein beetje te veel aangemaakt. Dus als het beschadigde weefsel hersteld is moet het overtollige bindweefsel wel weer afgebroken worden. Dat kan je lichaam heel erg goed, maar dan is het wel belangrijk dat je beweegt, dat de structuren op rek worden gebracht of dat ze gemasseerd worden. Als dat niet gebeurt dan blijft het overtollig bindweefsel zitten en wordt het een verkleving.
Deze verkleving kan met de tijd alleen maar stugger worden. Hoe stugger het weefsel is, hoe meer problemen er zullen ontstaan.

De gevolgen van verklevingen.

De gevolgen van verklevingen kunnen divers zijn. Het lijf kan ontzettend goed compenseren, je zal een verkleving dus niet direct opmerken. Het kan dus zijn dat je bijvoorbeeld jaren geleden een ongeval hebt gehad en daar eigenlijk nauwelijks last van hebben gehad. Maar dat je nu in toenemende mate last krijgt van je nek.

Doordat alles in je lijf volledig met elkaar verbonden is, kan het dus zijn dat je last hebt van je buik of rug terwijl bij het ongeval de grootste klap op je heup was. Via de verbindingen binnenin je lijf zal het probleem dus doortrekken van je heup naar je buik of rug. Je heup is met je buik verbonden door je spieren, pezen, bloedvaten, zenuwen en andere bindweefsel structuren. Je heup heeft dus een direct effect op je buik- en bekkenorganen.
Hierdoor kan het dus zomaar zijn dat je menstruatieklachten hebt gekregen nadat je een keer gevallen bent, of misschien lukt het zwanger worden niet omdat er vanuit je heup aan je baarmoeder getrokken wordt.
De valkuil als het gaat over verklevingen.

Helaas kunnen artsen niets of zeer weinig aan verklevingen doen. Ze weten er onvoldoende vanaf en hebben zelf de mogelijkheid niet om er iets aan te doen. Dat wat ze kunnen doen is de boel controleren met een kijkoperatie. Maar dat is een ingreep die ook weer verklevingen met zich mee kan brengen waardoor je nog verder van huis bent. Artsen willen een dergelijke operatie dan ook alleen maar uitvoeren als ze verwachten dat er écht grote verklevingen in je buik aanwezig zijn. Deze verklevingen kunnen ze dan door snijden, maar zoals gezegd brengt iedere operatie ook weer het risico van nieuwe verklevingen met zich mee.

Word ik niet zwanger omdat ik verklevingen heb?

Dat is zo niet zo makkelijk te zeggen. De kans dat er verklevingen zijn is echter wel groot gezien onze huidige leefstijl. Zoals hier boven beschreven trekken verklevingen dus aan weefsel. Dit kan dus betekenen dat er bijvoorbeeld vanuit een eerdere infectie in je darmen, blaas, vagina getrokken wordt aan je eierstokken, eileider en/of baarmoeder. Als er verklevingen rondom de eierstokken zitten kan dit effect hebben op de hormoonhuishouding en dus ook op het zwanger worden. Als er aan de eileiders getrokken wordt kan het zijn dat het sperma en de eicel elkaar niet op tijd vinden, het kan ook zijn dat de eicel niet door de eileider heen komt. Als er aan de baarmoeder getrokken wordt kan de baarmoeder zich niet goed positioneren en bewegen en mogelijk dat er daardoor bijvoorbeeld een verkeerde innesteling ontstaat.

Even een voorbeeld:
Trek eens aan je kleding die je nu aan hebt, bij de buikregio. Je voelt dan je kleding ook trekken bij je schouders, rug, nek etc. Zo zit het dus ook verbonden onder je huid. Een probleem in de buik kan een probleem ergens anders geven, maar een probleem bij je knie kan ook een probleem in je bekken geven (trek maar eens aan je broek).

Helaas zijn verklevingen en bewegingsbeperkingen van de organen nog een zeer onderbelicht probleem maar kunnen ze dus wel verstrekkende gevolgen hebben.

Klachten die veel voorkomend zijn bij verklevingen zijn:

– (Chronische) Pijnklachten
– Stijfheid, trekkend gevoel
– Darmproblemen (obstipatie, prikkelbaar darmsyndroom, spastische darm, dunne ontlasting)
– Hormoonverstoringen door verkleving rondom eierstokken
– Menstruatiepijn
Verreweg de meeste verklevingen en bewegingsbeperkingen kunnen met de juiste therapie opgelost worden. Alleen de hele dikke strengen kunnen operatief gedaan worden (en zelfs dan lukt het niet altijd).